Γονιέ Βλέπε, Άκου, Νιώσε...

Πρόσφατα είχα στο ιατρείο έναν έφηβο με τους γονείς του. Ο έφηβος παρουσιάζει μια φθίνουσα πορεία στα ακαδημαϊκά του και μια τάση να μαλώνει με τους γονείς του επι καθημερινής βάσεως. Η σχέση γιού-πατέρα είναι ιδιαίτερα συγκρουσιακή.

Στο πρώτο ραντεβού, ο έφηβος μεταμορφώθηκε σε επτάχρονο παιδί με το που μπήκαν οι γονείς του στο δωμάτιο, δάκρυζε απο θυμό και πείσμα όταν τους άκουγε να μιλούν και ξεσπούσε με βίαιες λεκτικές επιθέσεις. Επιθέσεις στις οποίες οι γονείς ανταποκρίνονταν με απαντήσεις του τύπου «δεν ντρέπεσαι; που σε τρέχουμε ολη μέρα στα φροντιστήρια και στις εξόδους; που οτι θες το έχεις;» και δώστου να μαλώνουν μπροστά μου. Ξαφνικά είχα τρία επτάχρονα στο δωμάτιο!

Τους σταμάτησα ζητώντας να τους δω ξεχωριστά...

Στο ραντεβού που είχα μόνο με τους γονείς παρατήρησα μια προσκόλληση και των δυο στις σχολικές επιδόσεις, «τόσο έξυπνος και να μην αποδίδει; γιατι;;» καθώς και μια εμμονή να επανέρχονται στην...«απαράδεχτη συμπεριφορά του». Γονείς που όμως αντικειμενικά νοιάζονται για το παιδί τους και το μέλλον του. Στο ερώτημα κατά πόσον βιώσε κάποιος άλλος αυτήν την απαραδεχτη συμπεριφορά, η απάντηση ήταν ένα βροντερό οχι! Στο ερώτημα κατά πόσον αυτό δεν τους κάνει εντύπωση, η απάντηση ήταν ένα κενό βλέμμα... στο δε ερώτημα «πως νιώθει ο γιός σας αλήθεια;», η απάντηση ήταν κάτι μισόλογα...

Στο ραντεβού με τον έφηβο συνειδητοποίησα οτι είναι ένας τρισυμπαθέστατος νέος, ευφυής, με πολλά ενδιαφέροντα. Ένας νεος με ικανότητα να κάνει συζήτηση επι παντός επιστητού. Ένας νέος με υπαρξιακές ανησυχίες και δυνατότητα να τοποθετηθεί λεκτικά. Ένας νέος όμως που βιώνει τους γονείς του ως ιδιαίτερα παρεμβατικούς, χειριστικούς σε πολλά θέματα προκειμένου να γίνει το δικό τους, γονείς που τον θέλουν να γίνει η επέκταση τους και να γίνει αυτό που αυτοί ονειρεύονται, γονείς που μαλώνουν μεταξύ τους, γονείς που είχαν οι ίδιοι κακές σχέσεις με τους δικούς τους γονείς,

«Απο τη μια με θέλουν μεγάλο και ανεξάρτητο αλλά οτι κι αν αποφασίσω να κάνω με αποτρέπουν και αποφασίζουν αυτοί για μένα λες και είμαι επτάχρονο...δεν τους αντέχω...δεν μπορώ να συγκεντρωθώ στα μαθήματα...θέλω απλά να φύγω απο το σπίτι. Δεν με ακούνε, δεν με βλέπουν. Είμαι αόρατος; γι᾽αυτό τα σπάω; για να με δούνε;»

«Κι εγω μάλωνα με την μάνα μου αλλά τα κατάφερα. Ήταν πολύ πιεστική και αυστηρή αλλά δεν έπαθα και κάτι! την άντεξα, διάβαζα και έτσι πήγα πανεπιστήμιο, σπούδασα, μετά δουλεψα, στάθηκα στα πόδια μου. Αυτός τι θα κάνει; θα βρεί τον δρόμο του; σκεψου να πέρναγε αυτα που πέρασα εγώ, ουτε μια έξοδο δεν μου άφηνε η μάνα μου!»

Διαγενεακή ελλιπής συναισθηματική νοημοσύνη λοιπόν!

Γιαγιά-πατέρας-γιός, το ίδιο μοτίβο!

Η συναισθηματική νοημοσύνη αναφέρεται στην ικανότητα να κατανοούμε τα συναισθήματα μας και τα συναισθήματα των άλλων. Στην ικανότητα να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματα μας και να έχουμε τον έλεγχο του εαυτού μας.

Η ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι επίκτητη και απαιτεί απο τους γονείς να έχουν γνώση των συναισθημάτων και να έχουν την ικανότητα να ακούνε προσεχτικά και να επιλύουν προβλήματα.

Πολύ συχνά όμως συναντούμε γονείς που δεν έμαθαν να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους και κατά συνέπεια τα συναισθήματα των παιδιών τους. Τότε συμβουλέυουμε τα εξής:

1. Αποφυγή ταπεινωτικών σχολιασμών και αποφυγή υπερβολικών επικρίσεων.

2. Αποφυγή σύγκρισης π.χ «όταν έγω ήμουν στην ηλικία σου...»

3. Αποφυγή επιβολής δικών μας λύσεων στα προβλήματα του παιδιού-αντιθέτως, ας τα βοηθήσουμε να βρούνε την λύση που τους ταιριάζει και που μπορούν να επιφέρουν μόνα τους.

4. Ειλικρίνια. Λέμε αυτό που σκεφτόμαστε και νιώθουμε πάντα όμως με σεβασμό στις αποφάσεις και στα θέλω του παιδιού.

5. Βλέπουμε τα αρνητικά συναισθήματα του παιδιού ως ευκαιρία για επικοινωνία. Δεν τα αντιμετωπίζουμε ως ασήμαντα και αντιπαραγωγικά.

6. Δεν χρησιμοποιούμε την γονεϊκή μας εξουσία (που εξ ορισμού έχουμε) ως συναισθηματικό εκβιασμό. Ο ηγέτης δείχνει τον δρόμο, δεν τον επιβάλλει.

7. Δεν λέμε, ούτε επιβάλλουμε στο παιδί πως πρέπει να αισθάνεται.

Με τρεις λέξεις: Βλέπε, Άκου, Νιώσε!