Ψυχογενής Ανορεξία
Η ψυχογενής ανορεξία είναι μία από τις συχνότερες διατροφικές διαταραχές. Η λέξη «ανορεξία» είναι ως ένα βαθμό αποπροσανατολιστική, αφού το αδυνάτισμα δεν προέρχεται από τη μείωση της όρεξης του ασθενούς για φαγητό, αλλά από την αυτοεπιβαλλώμενη ασιτία. Η μειωμένη όρεξη για φαγητό, έρχεται τις περισσότερες φορές αργότερα, κατά τη διάρκεια της εξέλιξης της νόσου. Τα άτομα που πάσχουν από Ανορεξία, επιθυμούν περισσότερο απ’ οτιδήποτε να χάσουν -και να συνεχίσουν να χάνουν- κιλά, σε σημείο που οτιδήποτε άλλο τους φαίνεται ανούσιο και «εχθρικό» και φτάνουν στο σημείο να έχουν διαστρεβλωμένη αντίληψη για τον εαυτό τους.
Μπορεί να νομίζουμε πως η Ανορεξία χτυπάει μονάχα νεαρές γυναίκες και κορίτσια, όμως φαίνεται πως πλέον οι άνδρες με διατροφικές διαταραχές αποτελούν το 25% στο σύνολο των καταγεγραμμένων περιπτώσεων. Οι γυναίκες και τα κορίτσια τείνουν να χρησιμοποιούν μια διαιτητική συμπεριφορά σε μια προσπάθεια να επιτύχουν ένα πρότυπο ομορφιάς, ενώ οι άντρες συνήθως ασκούνται σε υπερβολικό βαθμό και είναι υπερπροσεκτικοί με τον έλεγχο της διατροφής τους για να επιτύχουν το «ιδανικό» μυώδες σώμα.
Οι αιτίες που οδηγούν την ανάπτυξη ανορεξίας διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Γνωστές αιτίες περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό περιβαλλοντικών, κοινωνικών και πολιτιστικών παραγόντων και τη γενετική προδιάθεση. Τα άτομα με ψυχογενή ανορεξία, κάθε φορά που αισθάνονται αρνητικά συναισθήματα, χρησιμοποιούν το φαγητό ως μέσο ανακούφισης από το άγχος και την ανησυχία. Αυτό σε συνδυασμό με την αίσθηση ότι χάνουν τον έλεγχο της ζωής τους σε διάφορα ζητήματα, τους οδηγεί να ασχολούνται με το σωματικό τους βάρος υπερβολικά και εμμονικά, για να αναπληρώσουν την προηγούμενη έλλειψη ελέγχου. Η αυτοεπιβαλλώμενη ασιτία μπορεί επίσης να είναι ένας τρόπος έκφρασης συναισθημάτων που μοιάζουν υπερβολικά περίπλοκα ή τρομακτικά όπως πόνο, ενοχή, χαμηλή αυτοεκτίμηση, στρες ή άγχος. Τέλος, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι οι γονείς των ατόμων που εμφανίζουν αυτή την ψυχογενή νόσο είναι υπερβολικά ελεγκτικοί και δεν επιτρέπουν την αυτονόμηση και την ανεξαρτησία των παιδιών.
Σημάδια που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου:
-Περιορισμένη πρόσληψη ενέργειας: Τα άτομα που πάσχουν από ανορεξία, αδυνατούν να διατηρήσουν ένα κανονικό, υγιές βάρος και μειώνουν δραστικά την ποσότητα τροφής που καταναλώνουν, με σκοπό να συνεχίσουν να χάνουν βάρος
-Φόβο για την απόκτηση βάρους: Ακόμη κι αν είναι λιποβαρείς, πεινασμένοι, υποσιτισμένοι και καταπονημένοι από την πεινά, οι πάσχοντες εξακολουθούν να έχουν ένα έντονο φόβο ότι θα παχύνουν ή ότι θα γίνουν υπέρβαροι.
-Διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος: Όταν κάποιος έχει ανορεξία, το ποσό της προσοχής που καταναλώνουν στην εικόνα του σώματός τους μπορεί να είναι τεράστιο. Συχνά εμφανίζεται μια ιδιαίτερη ενασχόληση και ανησυχία για συγκεκριμένα μέρη του σώματος, κυρίως την κοιλιακή χώρα τους γλουτούς και τους μηρούς. Η προσωπική αξία τους καθορίζεται εξ ολοκλήρου από το πώς νομίζουν ότι φαίνονται, ενώ συχνά η ίδια η άποψη για τον εαυτό τους είναι διαστρεβλωμένη.
Βασικά συμπτώματα της «ύπουλης» αυτής ασθένειας είναι τα ακόλουθα:
-Θαμπό δέρμα εξαιτίας της αφυδάτωσης, τριχόπτωση, ατροφία νυχιών και δοντιών.
-Σημαντική απώλεια βάρους, υπερβολική άσκηση και ενασχόληση με τις θερμίδες των τροφών που προσλαμβάνονται.
-Αμηνόρροια (διακοπή περιόδου), αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, διαταραχές στον ύπνο, υποθερμία και αίσθηση «παγωμάρας» ακόμη κι αν ο καιρός είναι ζεστός.
-Υπόταση, ατονία, αρρυθμία, ταχυκαρδία, υπερκόπωση, οστεοπόρωση, αλλά και γαστρεντερολογικά και αναπαραγωγικά προβλήματα.
-Κοινωνική απομόνωση, κακοκεφιά ή και κατάθλιψη, αποφυγή κάθε κοινωνικής δραστηριότητας που μπορεί να συσχετίζεται με το φαγητό, μειωμένο σεξουαλικό ενδιαφέρον, και αδιαφορία για δραστηριότητες που παλαιότερα χαροποιούσαν, αφού η μοναδική του ευχαρίστηση προκύπτει από την απώλεια κιλών, ισχυρή αυτοκριτική, και τεταμένα νεύρα.
-Άλλα συμπτώματα είναι οι αυστηρές και εξαντλητικές δίαιτες, ή υπερκατανάλωση τροφών σε σύντομο χρονικό διάστημα και πρόκληση εμετού στη συνέχεια, λόγω ενοχών, χρήση καθαρτικών φαρμάκων αποφυγή γευμάτων ή πέταμα του φαγητού στα κρυφά, όπως επίσης και άλλες ιδιόρρυθμες συνήθειες, όπως το κρύψιμο του φαγητού μέσα στο σπίτι.
Η ανορεξία είναι μια σοβαρή διατροφική διαταραχή που επηρεάζει γυναίκες και άνδρες όλων των ηλικιών. Μπορεί να βλάψει την υγεία ακόμη και να οδηγήσει στο θάνατο. Το να διαγνωστεί ακόμη πιο δύσκολο, καθώς μερικά από τα βασικά ψυχολογικά χαρακτηριστικά είναι η μυστικοπάθεια, η άρνηση, και η ντροπή. Ως εκ τούτου συχνά μπορεί να περάσει απαρατήρητη.
Η βοήθεια παιδοψυχιάτρου και η συνεργασιά του με παιδίατρο, διατροφολόγο και ψυχολόγο μπορεί να αποδειχτεί σωτήρια πριν η νόσος απειλήσει τη ζωή μας.